Nordés contou coa colaboración de Xosé Luis González o pasado sábado 11 de febreiro para falar sobre a toponimia do Nordés.
No Salón de Actos do Concello de Mañón, Xosé L. González á esquerda na mesa, no centro Bernardo Penabade e na dereita da mesa, María Jesús Armada.
Para abrir o acto contamos con Bernardo Penabade -filólogo e profesor no IES Perdouro de Burela- quen presentou á mestra María Jesús Armada como nova Presidenta de Nordés para logo continuar a falar sobre o noso convidado.
Xosé L. González comezou o acto remarcando a riqueza non material da cultura galega, neste caso a dos topónimos: entre 2 e 4 millóns de referencias só no noso país, máis que en todo Portugal, o que supón ao arredor dun 40% do total de España.
Durante toda a súa intervención, Xosé remarcou que se están a perder estes topónimos pola falta de uso xa que os lugares deixaron de ser útiles, por exemplo, nun período onde a agricultura ten un peso menor. Tamén aproveitou a ocasión para animar aos presentes a recolleitar nomes para evitar que se perdan no tempo.
Cando se fala de topónimos tamén hai que ter en conta aqueles relacionados co mar, moi abundantes pero que teñen unha menor presenza nesta charla. De tódolos xeitos, en xeral, os nomes dos lugares poden semellar que teñen un significado moi alonxado do real. Este só aparecerá tras aprender a técnica específica para o estudo da toponimia, onde os estudos lingüísticos son tan importantes coma os históricos, tendo que manexar documentos antigos para contrastar a información da tradición oral, por exemplo.
Nesa documentación antiga aparecen nomes da bisbarra como -en 1488: San Panteón, San Payo de Riobarba, San Romaao do Vale, Santa Maria de Maanon, Sayoan de Loyba, Santa María de Soueros ou Santa María de Vares.
O primeiro dos nomes elexidos para explicar a súa orixe foi Riobarba: con raíz indoeuropea. O significado de “barba” garda relación con “ferver, bulir”. Polo que se deixa ver que existía unha corrente de auga, un río. Máis tarde, no 1488 o nome aparece “fosilizado” o que quere decir que “barba” perdera xa o seu significado común indoeuropeo.
Público no acto “A Toponimia do Nordés” no Concello de Mañón (O Barqueiro)
Durante unha hora adicouse a explicar diferentes nomes elexidos para a ocasión como Mañón, Bares, Punta do Preguntoiro, O Manxofrío, As Grañas, As Viñas, O Bazalar, A Devesa, A Pallaza, O Coído da Atalaia, A Pena da Vela, O Facho. Estes últimos están relacionados coa etnografía. Outros nomes relaciónanse con ruínas: Mamuelas, Os Muimentos, O Marco, O Sartego. Por outro lado, aqueles emparellados coa orografía: Chelo, A Forqueta, A Ínsua, Valdesuso, A Congostra, O Viso. Outros que teñen que ver con nomes de donos medievais dos lugares, fitotopónimos e algúns apelidos con posíbel orixe en Mañón e O Vicedo.
Para saber a orixe e evolución dos anteriores nomes, convidámosvos a achegarvos a cada blog que Xosé L. González creou na Rede: por exemplo, “A Pena da Cataverna”.
Tamén podedes escoitar a charla a continuación e ver as diapositivas que mostrou ao público no Barqueiro picando aquí: toponimia-do-nordes.
Moitas grazas aos nosos convidados e aos asistentes, entre todos fixéchedes que esta actividade fose un éxito.
Ata a próxima!
Máis fotografías aquí , no Facebook de Nordés.
O sábado 11 de febreiro ás 20:00 h. Nordés organiza unha charla sobre a orixe e a evolución dos nomes do lugares na nosa bisbarra, presentada por Bernardo Penabade e guiada por Xosé Luis González.
